سوگنامه تخریب قبور ائمه بقیع علیهم السّلام (قسمت دوَم)
بنام پروردگار بصیر و دوستدار اهل بصیرت. ضمن عرض سلام مجدّد، فرارسیدن سال روز تخریب قبور مطهّر امامان مظلوم بقیع (علیهم السّلام) را به شما خوانندگان ارجمند تسلیت می گویم. در قسمت پیشین این نوشته، به صورت فشرده و در قالب سه مطلب کوتاه، توفیق پاسخ از سه پرسش اوّل، دوّم، و سوّم طرح شده پیرامون این حادثه غمبار، رفیق راهم گردید؛ اکنون که در آستانه شام سوزناک این واقعه دلخراش قرارداریم، در پرتو عنوان ذیل، به نوشتن دو نکته در جهت پاسخ به این پرسش که «بازتاب اجتماعی بروز حادثه تخریب قبور ائمه بقیع (علیهم السّلام)،و عکس العمل مسلمانان، شیعیان، و علماء اسلام در قبال آن چه بوده است؟» می پردازم:
د- واکاوی بازتاب حادثه تخریب قبور ائمه بقیع (علیهم السّلام)
نکته اوّل:بی تردید در قالب این نوشته کوتاه، نه تنها امکان واکاوی و تحلیل همه بازتابهای این حادثه همیشه در یاد وجود ندارد؛ بلکه حتّی ذکر فهرست بازتابهای متنوّع آن نیز امری غیر ممکن تلقّی می شود؛ البتّه در یک دسته بندی کلّی می توان بازتاب های این حادثه را از دو منظر، مورد شناسائی و واکاوی قرار داد:
1-از منظر وهّابیان و هم فکران آنان در کشورهای مختلف؛ طبیعی این بود که این طیف، از بروز این حرکت سخیف و وحشیانه آل سعود استقبال کنند؛ و سعی در مشروع جلوه دادن آن نمایند؛ متأسّفانه این شیوه، در سالهای بعد به ویژه در وضعیّت فعلی جهان اسلام نیز ادامه یافت؛ از باب نمونه، از دو مصداق ذیل یاد می شود:
الف-کسانی همچون «محمّد رشید رضا» (از جمله دانشمندان مصری مدّعی اصلاح طلبی در همان دوران)، به دفاع از این کارکرد ناشایست وهّابیون روی آورد؛ و در این راستا، در مجلّه معروف «المنار» خود، شرح مفصلى منتشر کرد، و در آن از دولت وقت ایران (که در اثر تلاش شهید مدرّس و دیگر علماء طراز اوّل ایران، اقدام به صدور اطّلاعیه ای در جهت محکوم کردن این جنایت وهّابیّون و دولت سعودی نموده بود) به عنوان «زندقه» (کافر) یاد نمود؛
ب-عثمان بن بشر (یکی از مورخان وهابی در دوره معاصر)، در کتاب «المجد فی تاریخ النّجد» (که توسط خود دولت آل سعود چاپ و تکثیرگردیده)، از حملات ددمنشانه این طایفه به مشاهد مکّه، مدینه، وکربلا به عنوان «نشانه‌های مجد و شکوه و عظمت وهابیت یاد کرده است»!؛
2- از منظر مسلمانان، و شیعیان؛ به ویژه علماء اسلام در سراسر جهان اسلام؛ مخصوصا در ایران اسلامی؛گزارشها و اسناد معتبر تاریخی حکایت از این دارد که با انتشار خبر تخریب بناء های بقیع، بخصوص آثار قبور پیشوایان معصوم (علهم السّلام) مدفون در آن قبرستان، افکار عمومى در ممالک اسلامی به ویژه ایران عزیز بهشدت تحت تأثیر قرار گرفت و شیعیان واکنشهاى شدیدى نشان دادند؛ از باب نمونه به ذکر گزارش ذیل بسنده می شود:
«مسلمانان مناطق دیگر نیز انزجار خود را از این عمل ننگین به تهران اعلان کرده، خواستار اقدام جدى شدند. مردم قفقاز با ارسال عریضه از تفلیس براى نمایندگان مجلس شوراى ملى، از آنان خواستند با توجه به جسارت و بىادبىهایى که طایفه ضالّه وهابىها و رئیس مردود آنها ابنسعود، به اماکن متبرکه و مراقد مقدسه نموده است، رئیس دولت ایران پیشقدم شده، با سایر دولت‌ها اسلامى هم که البته وظیفه خود را خوب مىدانند، کمک فرموده، این منبع فساد و دشمن حق و انصاف را ریشهکن و خاک پاک را از لوث وجودشان تطهیر فرمایند. علاوه بر مسلمانان منطقه قفقاز، از مناطق دیگر، مانند مسلمانهاى تمام جماهیر متحده، یعنى آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، تاتارستان، یاشقیرستان، قزاقان و اتباع دول ایران، ترکیه، افغانستان، چین، مغولستان هم با ارسال تلگرافى اعلام نمودند که: چون مکه معظمه و مدینه منوّره با یادگارهاى مقدس خود، متعلق به تمام مسلمین مىباشد، پس باید تمام دول جهان اسلام بر حفظ و حراست این اماکن مقدس بکوشند. مسلمانان هندوستان نیز در پی انعکاس اعتراضات مردم ایران و تأثیر آن در جامعه مسلمانان هند نامه‌ای برای مجلس ایران می‌فرستند» (سیدعلی موجانی، مدرّس و کمیسیون دفاع حرمین شریفین (1375)؛ همو، تاریخ روابط خارجى، ش 9، ص 25-35)؛
نکته دوّم:از جمله عالمان مسلمانی که می بایست از تلاشهای چشمگیر و غیرتمندانه او در این عرصه یاد نمود؛ عالم بزرگوار مرحوم آیت الله شهید سیّد حسن مدرّس می باشد؛ زیرا این عالم فرزانه، شجاع، زمان شناس، و سخنور ماهر؛ به محض مطّلع شدن از تخریب قبور معزّز امامان مظلوم بقیع و توهین به مقام شامخ به آن بزرگواران، لحظه ای درنگ ننموده؛ و بی مهابا در قبال این جنایت وهّابیّون موضع گرفت، ودر درون و بیرون مجلس شورای ملّی، دست به اقداماتی متنوّع و تأثیر گذار زد؛ در نوشته بعدی، از دو اقدام کارآمد این عالم فرهیخته در این راستا یاد خواهم نمود. ان شاء الله. (حوزة علمیّة قم/ سیّد حسین شفیعی دارابی/ ساعت 15/12 شب پنجشنبه: 24/ 4/ 1395ش= نهم ماه رشوّال 1437ق).