قم/ سیّد حسین شفیعی دارابی، ساعت 1 بامداد شب دوشنبه، پنجم ماه ذی القعده 1437ق = 18/ 5/ 1395ش).
به بهانه «روز تجلیل از امام زادگان و بقاع متبرّکه» (قسمت دوّم)
(مشروعیّت، آسیبها، و پاسخ دهی به شبهات)
بنام پروردگار بصیر و دوستدار اهل بصیرت. حسن تصادف، نگارش این نوشته هم زمان شد با شام بزرگداشت یاد حضرت احمد بن موسی بن جعفر«شاهچراغ» (علیهما السّلام)؛ شخصیتیکه از او به عنوان «پسر ارشد امام موسی کاظم» (علیه السّلام) یاد می شود؛ در عظمت او همین بس، هنگامی که امام هفتم (علیه السّلام) به شهادت رسید، مردم به در خانه مادرش آمدند و گمان بردند که وی جانشین پدر است؛ امّا او وقتی که متوجه منظور مردم گردید و خود هم می دانست که علیّ بن موسی الرّضا (علیه السّلام) جانشین پدر است، چیزی به مردم مدینه نگفت. مردم هم با وی بیعت کردند. پس از بیعت گرفتن او از مردم، خود بر فراز منبر قرار گرفت و خطبه ای در کمال فصاحت و بلاغت خواند. آنگاه چنین لب به سخن گشود: «ای مردم همچنان که تمام شماها در بیعت من هستید، من نیز در بیعت برادرم، علیّ بن موسی الرّضا (علیه السّلام) می باشم. پیشوا و جانشین بعد از پدرم اوست آری او ولیّ خداست. از طرف خدا و رسولش بر من و شما واجب است به هر چه او فرمان داد فرمانبرداری کنیم» (مجلسی، بحارالانوار، مجلسی، ج48، ص308)؛
دوستان عزیز، از این فرصت طلائی پیش آمده بهره جسته و به نمایندگی از همة شما خوانندگان فهیم این نوشته، از جوار حرم کریمه اهلبیت و خواهر بزرگوارش حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) به روح پاکش درود می فرستم، و خطاب به حضرتش اینگونه عرض سلام دارم: «السَّلامُ عَلَیکَ یَا سَیِّدَ السّاداتِ الاَعاظِمِ، اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَا اَحمَدُ بنُ مُوسَی الکاظِم، اَلسَّلامُ عَلی مَن کانَ سَیّدِاً فی عَشیرَتِهِ وَ جَلیلاً فی عِترَتِهِ وَ کَریماً فی مالِهِ وَ ثَروَتِهِ وَ وَرِعاً فی دینِهِ وَ شِرعَتِهِ ...» : «سلام بر تو ای سید سادات بزرگوار، سلام بر تو ای احمد فرزند موسی کاظم (علیه السّلام)؛ سلام بر آنکه آقا بود در طایفه اش، و گرانقدر در میان بستگان خود و کریم بود در بخشش دارائی و ثروتش، و در دین و شریعتش پرهیزگار بود».
دوستان ارجمند، در نوشته پیشین، به نگارش مطالبی پیرامون اوّلین محور از سه محور مورد نظر در جهت «تجلیل از امام زادگان و بقاع متبرّکه»، تحت عنوان «مشروعیّت تجلیل از امام زادگان» پرداختم؛ اکنون در پرتو این قسمت، به بیان مطالبی در راستای محور دوّممورد اشاره می پردازم:
ب- «بروز آسیب ها در عرصه تجلیل از امام زادگان و بقاع متبرّکه»
بی هیچ تردیدی، یکی از محورهای مهمّ در عرصه «تجلیل از امام زادگانو بقاع متبرّکه»، عبارت است از «بروزآسیب ها» و امور مختلف مربوط به آن؛ قطعا پیرامون این آفت مهمّ فرهنگی، مباحث فراوانی قابل طرح می باشد؛ امّا اینجانب، در قالب این نوشته کوتاه، چاره ای جز اشاره به آنچه که در ادامه شاهدش خواهید بود ندارم:
1- جدّی تلقّی کردن بروز آسیبها
مقصود این است، مشروعیت و معقولیت تجلیل از امام زادگان (علیهم السّلام) موجب نشود که ما مؤمنان به آن بزرگواران، از بروز آسیب ها در این عرصه غفلت نمائیم؛ و یا به کلّی تحقّق آنها را انکار نمائیم؛ به هرحال، واقعیات موجود در این حوزه بسیار ارزشمند حکایت از این دارد، که در طول تاریخ و نیز در شرایط فعلی، آسیب های فراوانی در این حوزه بروز یافت؛ برخی از آنها مرئی و آشکار و بعضی دیگر، نامرئی و پنهان و ناشناخته؛
2- متنوّع بودن آسیبها
اگر با هشیاری تمام، و با چشمی بینا به نوشته ها، باورها، کارکردهای دوست و دشمن در حوزه «تجلیل از امام زدگان و بقاع متبرّکه» بنگریم، به وضوح خواهیم یافت که متأسّفانه، آسیب های متنوّعی در این عرصه بروز یافته و در حال استمرار است؛ مهمترین آنها عبارت است از: آسیب های اعتقادی، آسیب های اقتصادی (= حیف و میل ها و ریخت و پاش های مالی فراوان)؛ آسیب های رفتاری (= سوء استفاده از احساسات پاک افراد علاقه مند به خاندان آل عصمت علیهم السّلام و اشاعه خرافات در بین آنان)؛ بسنده نمودن به بُعدِ عاطفی و غفلت از بُعد شناختی و معرفتی، طرح شبهات و دامن زدن به آنها در عرصه های مجازی، و نشر آنها در نزد غیر کارشناسان دینی؛ و...
3- لزوم شناسائی آسیب ها و واکاوی خاستگاه آنها
برهمه خودیها (= ارادتمندان واقعی امام زادگان ارجمند) لازم است ضمن شناسائی آسیب ها، در پی واکاوی خاستگاه های آنها برآیند؛ طبیعتا ممکن است برخی از آنها درون دینی (= کج فهمی دینی) باشد و دسته ای دیگر، برون دینی (= طرّاحی از سوی دشمنان امام زادگان عظیم المنزله)؛ با تتبّعی که اینجانب در این راستا داشته ام به این نتیجه رسیدم که مهمترین عامل و خاستگاه آسیبها در عرصه ارادت و تجلیل از امام زادگان، چیزی جز غفلت از بُعد معرفتی نسبت به آن بزرگواران و عدم کسب شناخت لازم نسبت به مجموعه آموزه های اصیل دینی؛ و بسنده نمودن به بُعدِ احساسی در حوزه ارادت به این سلاله های پاک نمی باشد؛
4- ضرورت درمان آسیب ها و مقابله با آنها
برهمه محبّان و دلداگان به ذراری پاک نبوی فرض است که به سادگی از کنار آسیب های موجود در عرصه تجلیل از امام زادگان (علیهم السّلام) نگذرند؛ حتّی نباید پس از آگاهی از وجود این اسیب های مُهْلِک، به نشستن و غصّه خوردن دل خوش نمایند؛ بلکه باید به صورت جدّی، و با برنامه ریزیهای دقیق و حساب شده، به درمان آسیب های موجود به پردازند؛ و در پی مقابله با گسترش و تداوم آنها برآیند؛ به ویژه اینکه نه تنها از بروز آنها در قالب و شکل های نوین غفلت نورزند؛ بلکه در صدد تهیّه و تدارک پادزهرهائی باشند که با در اختیار داشتن آنها بتوانند به محض بروز روزنه ای از این آسیب ها، مؤفّق به پرکردن آنها گردند.
نکته پایانی:
دوستان محترم، یقینا، طرح شبهات واهی در حوزه تجلیل از امام زادگان، و دامن زدن به آنها در عرصه های مجازی؛ و غفلت از حلّ منطقی شبهات و عدم ارائه پاسخ هائی کارشناسی شده، از جمله مهمترین آسیب ها در حوزه مورد بحث در این نوشته محسوب می شود؛ در قسمت بعدی، سخنانی را در این راستا خواهم نگاشت؛ ان شاء الله؛ پس تا آن زمان، بدرود. (قم/ سیّد حسین شفیعی دارابی، ساعت 1 بامداد شب چهارشنبه، هفتم ماه ذی القعده 1437ق = 20/ 5/ 1395ش).