در تکمله «هفت گناه اجتماعی از دید گاندی»
حوزه علمیه قم: سید حسین شفیعی دارابی.
بنام پروردگار بصیر و دوستدار اهل بصیرت. دوست ارجمند، جناب آقای سیّد علی اصغر شفیعی دارابی سلام علیک؛ ضمن تبریک سال جدید، طلوع ماه پر فضیلت «رجب»، ولادت امام باقر و امام هادی(علیهما السّلام)؛ از جنابعالی به جهت بارگذاری مطلبی تحت عنوان «هفت گناه اجتماعی از دید گاندی» در تلگرام «دارابکلا اوسا ومرسم مهد خوبان» سپاسگزارم؛ در نوشته کوتاه و گویایت چنین گاشتی: «هفت گناه اجتماعی از دید گاندی:1. کسب ثروت بدون تلاش 2. لذت و خوشی بدون وجدان 3. دانش بدون منش 4. تجارت بدون اخلاق 5. علم بدون انسانیت 6. پرستش بدون فداکاری 7. سیاست بدون اصول»
اینجانب پس از مطالعه این جملات تصمیم گرفتم: در قالب «تکمله» نگاشته کوتاه جنابعالی، نکاتی را به شرح ذیل یادآور شوم:
نکته اوّل:تحقّق این اقدام نیک توسّط جنابعالی در آستانه طلوع اوّلین شب جمعه ماه پرفضیلت «رجب» (معروف به «لیله الرّغائب»)، می تواند در تداوم بروز ذوقیات ستودنیت در عرصه نگارش باشد؛ چه آنکه شناسائی و شناساندن گناهان فردی و اجتماعی، عاملی خواهد بود برای ترک گناهان، و زمینه ای است برای بهره گیری بیشتر از این شب با عظمت؛ خدا کند که چنین شود؛
نکته دوّم:اگرچه در نوشته جنابعالی و نیز در سایت ها ووبلاگ های متنوّعی که به نقل این سخن حکیمانه جناب «گاندی» اقدام نموده اند (از جمله وبلاگ متعلق به دانشجویان کارشناسی مدیریت فرهنگی جهاد دانشگاهی مشهد)، منبع این سخن این چهره ماندگار بین المللی مشخّص نشده است؛ ولی با توجّه به واقعیّات موجود در جوامع بشری و آموزه های دینی می توان گفت: قطعا گناهان اجتماعی بیش از هفت گناه می باشد؛ بنابر این باید گفت: تکیه روی عدد هفت و ذکر مصادیقی محدود در عرصه گناهان اجتماعی «گاندی»، از باب «ذکر مصداق» می باشد و نه «حصر مصداق»؛
نکته سوّم:بر اساس مفاد نگاشته های نشر یافته در جهت تبیین زندگینامه «گاندی»،می توان مدّعی شد که وی در ظاهر مسلمان نبوده است؛ ولی به جرأت می توان گفت : سخنان او در مورد «گناهان اجتماعی» برآمده از فطرت و سرشت خدادادی و هم سنگ با آموزه های دینی است؛ بعید نیست که این جملات و سخنانش عصاره ای از مطالعه در متون دینی؛ به ویژه سخنان اهلبیت (علیهم السّلام) باشد؛ سخن مشهور وی در مورد قیام امام حسین (علیه السّلام) شاهد روشنی است بر این مدّعای بنده؛ چه آنکه در این سخنش میخوانیم: «من زندگى امام حسین علیه السلام، آن شهید بزرگ اسلام را به دقت خوانده و توجه کافى به صفحات کربلا نموده‌ام و بر من روشن شده است که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد، بایستى از سرمشق امام حسین پیروى کند». در فرازی از سخنرانی پروفسور «عبدالعزیز ساشادینا» (استاد دانشگاه ویرجینیای آمریکا)،میخوانیم: «گاندی که قرآن را نیز مطالعه کرده بود امام حسین علیه السلام را رمز فهم خود از قرآن می‌دانست».(جهت آگاهی بیشتر، مراجعه شود به سایت «شیعه نیوز»)؛
نکته چهارم:با الهام از روایتى که «أعْمَش» از امام صادق (علیه السّلام) نقل نموده و نیز با الهام از نامه امام على بن موسى الرّضا(علیه السّلام) به خلیفه عبّاسى «مأمون»، می توان از امور ذیل، به عنوان قسمت عمده اى از گناهان کبیره یاد نمود؛ اموری همچون:
1- قتل نفس 2- زنا کردن 3- میخوارگى 4- ترک نماز 5- تعدّى به مال یتیم 6- فرار از میدان جهاد 7- رباخوارى 8- قمار بازى 9- هرگونه ستمگرى 10- لواط 11- کمک به ظالمان 12- اتّکاى به ظالم 13- مسامحه در اداى حقّ مردم 14- دروغ 15- خیانت 16- جنگ با اولیاى خدا 17- آزار نسبت به پدر و مادر 18- تهمت زدن به افراد پاک دامن 19- غیبت 20- بى اعتنایى به خشم و مجازات خدا 21- بى اعتنایى نسبت به فریضه «حج» 22- تکبّر 23- اسراف و تبذیر 24- خوردن گوشت خوک 25- خوردن خون 26- خوردن گوشت مردار 27- خوردن گوشت حیوانى که به غیر نام خدا ذبح شده است 28- نومیدى از رحمت خدا 29- کم فروشى 30- اصرار بر گناه صغیره 31- ترک زکات 32- قطع رحم 33- پیمان شکنى 34- پنهان کردن شهادت 35- سوگند دروغ.
(حوزه علمیه قم، سیّد حسین شفیعی دارابی، شب جمعه 11فروردین 1396ش = دوّم ماه رجب 1438ق).