پرسمان (9): مجرد یا متأهّل بودن امام زمان (علیه السّلام) (قسمت دوّم)
بنام پروردگار بصیر و دوستدار اهل بصیرت. مهمانان خوب پروردگار کریم در ماه پرفضیلت رمضان، سلام علیکم. امیدوارم نام نیکتان در زمره قبول شدگان در این ماه بزرگ ثبت گردد. ان شاء الله.
در قسمت قبلی (که در بیستم ماه رمضان مؤفّق به تدوین و ارسال آن برای شما بزرگواران شده ام) نکات ششگانه ای را در جهت پاسخ از این پرسش که «امام زمان مجرد است یا متاهل»؟ نگاشته ام؛ ولی به جهت مشغله های فراوان تبلیغی تا قبل از این زمان (= ساعت 30/ 10 صبح روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان) موفق به تدوین قسمت دوّم این نوشته نشدم؛ اکنون که توفیق الهی رفیق راهم گردید، با اقتباس و بهره گی از آثار نیک دیگران (؛ به ویژه «گنجینه سؤالات در باره حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه، و سایت خبری- فرهنگی - مذهبی یا صاحب الزّمان)؛ و با اندکی تصّرف در آنها نکات دیگری (که در ادامه شاهد آنها خواهید بود) را در این راستا می نگارم؛ آرزومندم نگارش و ارسال آنها سودمند واقع شود. ان شاء الله.
7 - اظهار نظر کردن در مورد انجام و یا عدم انجام ازدواج امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه) کار آسانی نیست و نمی‌توان در این مورد به باوری یقینی دست یافت، و نظر قاطعی را در این راستا عرضه نمود؛ بدین جهت اعلام میدارم: صبغة تلاش ما در خلال این نوشته، محدود به ارائه گزارشی از محتوای دیدگاه ها و مروری اجمالی بر پاره ای از دلائل صاحبان آنها می باشد؛ و به جهت محدودیت مشهود در عرصه مجازی، از ذکر هرگونه نقد و بررسی آنها (حتّ به نحو اجمالی) پرهیز می شود؛
8 - از تتبّع در متون حدیثی و غیره چنین بر میآید که در خصوص مسئله ازدواج حضرت صاحب الزمان (عجّل الله تعالی فرجه) سه نظریه وجود دارد:
الف- آن جناب ازدواج کرده است و فرزند هم دارد؛
ب- آن حضرت ازدواج کرده است اما فرزند ندارد؛
ج- اساساً آن بزرگوار ازدواج نکرده است؛
9 - نقطه مشترک بین مفاد دو دیدگاه اوّل و دوّم، مخالفت آشکار و تنازع صریح با مفاد دیدگاه سوّم است؛ بدین جهت می توان گفت بین مفاد آن دو، تفاوت فاحشی به چشم نمیخورد و به نوعی قابل تلفیق و جمع می باشند؛ در نتیجه در ادامه این نوشته، فقط شاهد طرح دو دیدگاه اوّل و سوّم در قالب موافقان و منکران ازدواج امام زمان (علیه السّلام) خواهید بود، و ضرورتی در طرح دیدگاه دوّم به صورت مستقلّ احساس نمیشود؛
10 - در مجموع، باورمندان به ازدواج امام مهدی (علیه السّلام)، به دو دسته دلیل استناد می کنند:
الف) روایاتی که در فضیلت ازدواج وارد شده و در آنها تأکید شده است که ازدواج، سنّت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) است و هرکس از آن روی گرداند، از پیامبر نیست.(نک: شیخ حُرّ عامِلی، وسائل الشیعه، تصحیح و تحقیق: عبدالرحیم ربانی شیرازی، ج 14، باب 1و 2 از ابواب مقدمات النکاح و آدابه، ص 2- 9).
محدّث نوری (ره) در پاسخ کسانی که می گویند: «معلوم نیست حضرت حجّت (علیه السلام) اولاد و عیال داشته باشد»، می نویسد: «چگونه ترک خواهند فرمود چنین سنّت عظیم جدّ اکرم خود را با آن همه ترغیب تحریص(= تشویق) که در فعل آن و تهدید و تخویف (= برحذر داشتن) در ترکش شده و سزاوارترین امّت در اخذ به سنّت پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم)، امام هر عصر است و تاکنون کسی ترک آن را از خصایص آن جناب نشمرده [است] (نک: میرزا حسین نوری، نجم الثّاقب، چاپ نهم: قم، مسجد مقدس جمکران، 1384، ص403)
ب) روایات، دعاها و زیارت هایی است که درآنها به نوعی به همسر و فرزند داشتن آن حضرت تصریح یا اشاره شده است (نک: شیخ طوسی، کتاب الغیبه، ص 102؛ مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 22، ح 14؛ همان، ص 317، ح 13؛ همان، ج 95، ص 332؛ میرزا حسین نوری، نجم الثاقب، ص 403- 406)؛
11 - تعدادی از دانشمندان فرهیخته معاصر، در سند و گاه در دلالت روایات و متون زیارتنامه ها و دعاء های مورد استناد موافقان با ازدواج امام زمان (علیه السّلام) خدشه نموده، و از قبول مفاد آنها امتناع ورزیده اند (نک: شیخ محمد تقی شوشتری، الاخبار الدخیله، تصحیح: علی اکبر غفاری، تهران، مکتبه الصدوق، 1401 هـ. ق، ج1، ص 150؛ سید محمد صدر، تاریخ الغیبه الکبری، بیروت، دارالتعارف، 1395 هـ. ق، ص 70؛ علّامه سید جعفر مرتضی عاملی، دراسه فی علامات الظهور و الجزیره الخضراء، ص 230- 233؛ ابوالفضل طریقه دار (ترجمه و تحقیق)، جزیره خضرا، افسانه یا واقعیت ؟!، چاپ هفتم: قم، بوستان کتاب، 1382، ص 218 و...)؛
12 - کسانی که منکر ازدواج و فرزند داشتن امام عصر (علیه السلام) هستند نیز به روایاتی استناد نموده اند که مفاد آنها، نفی وقوع دو مسئله یادشده؛ به ویژه نفی فرزند برای آن بزرگوار می باشد (نک: شیخ طوسی، کتاب الغیبه، ص 134و 135؛ محمد بن جریر طبری، دلایل الامامه، نجف اشرف، الحیدریه، 1382 هـ. ق، ص 130و 131؛ مجلسی، بحارالانوار، ج53، ص 75، ح 77)؛
13 - میرزا حسین نوری که از چهره های مدافع جدّی وقوع ازدواج و نیز فرزند در زندگی حضرت مهدی (علیه السّلا) محسوب می شود؛ گفته است: مراد از روایتی که می گوید« آن حضرت فرزندی ندارد»، این است که «او فرزندی که امام باشد، ندارد».(نک: میرزا حسین نوری، نجم الثاقب، ص407)؛
14 - نباید در بررسی دلایل و مستندات دو گروه مورد اشاره، از توجّه به دو نکته ذیل غفلت ورزید:
الف- همانگونه که در قسمت پیشین اشاره شد، در مورد این پرسش که آیا امام زمان علیه السلام همسر و فرزند دارد یا خیر؟ به صراحت و با قطع و یقین نمی توان اظهار نظر کرد، ولی این جای هیچ گونه نگرانی نیست؛ زیرا روشن شدن یا روشن نشدن پاسخ این پرسش، در میزان معرفت و اطاعت ما نسبت به آن حضرت هیچ تأثیری ندارد. از این رو، هرگز نباید خود را آن چنان به این گونه پرسش ها مشغول داریم که از وظایف اصلی مان نسبت به حجّت خدا باز مانیم.
ب- حتّی اگر بپذیریم که امام زمان (علیه السّلام) همسر و فرزند دارد، هیچ لزومی ندارد که آنها چون خود آن بزرگوار، دارای عمری طولانی باشند؛ چون داشتن عمر طولانی تنها برای آن حضرت ضروری است و همسر و فرزندان آن عزیز می توانند چون دیگر انسان ها باشند.
نکتة پایانی: پروردگارا، در این لحظات استجابت دعا (= نزدیک افطار روز 27 ماه رمضان) از درگاه کریمانه ات مسئلت می کنم: مارا در کسب معرفت مناسب نسبت به امام زمان (علیه السّلام)، و در عمل به وظایفمان در دورة بسیار حسّاس عصر غیبت کبری، بیش از پیش مؤفّق بدار. آمین یا ربّ العالمین (حوزة علمیّة قم/ سیّد حسین شفیعی دارابی/ سفر تبلیغی گنبد کاووس/ ساعت 10/ 7 روز یکشنبه: 13/ 4/ 1395ش= بیست و هفتم ماه رمضان 1437ق..)