هر دو صورت زیارت اربعین
زیارتنامه مخصوص امام حسین(ع) در روز اربعین است. امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین را از نشانههای مؤمن شمرده است از اینرو شیعیان توجه ویژهای به آن دارند.
توصیه به زیارت اربعین
اربعین سید الشهدا(ع) مصادف با روز بیستم صفر است. شیخ طوسی از امام حسن عسکری(ع) روایت کرده نشانههای مؤمن پنج چیز است و یکی از آنها زیارت اربعین است. چگونگی زیارت اربعین
چگونگی زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین به دو صورت رسیده است:
صورت اول زیارت اربعین
زیارتی است که شیخ طوسی در کتاب التهذیب[۲] از صفوان جمّال روایت کرده است:
مولایم امام صادق(ع) درباره زیارت اربعین به من گفت:
هنگامی که قسمت قابل توجهی از روز برآمده، این زیارتنامه را بخوان.
[پس از خواندن زیارت اربعین]
پس دو رکعت نماز میخوانی،و برای آنچه میخواهی دعا میکنی.
مضمون زیارت
فرازهای نخست این زیارت شامل سلام و درود به امام حسین(ع) و اشاره به شهادت و مصیبتهای ایشان است.
در فرازهای بعدی زائر به برخی از عقاید شیعه شهادت میدهد مثل ولایت ائمه و اینکه میراث نبوت نزد امام حسین(ع) است و ایشان حجت الهی بر مردم است.
این زیارتنامه فلسفه شهادت امام حسین(ع) را نجات بندگان خدا از جهالت و گمراهی معرفی میکند.
در جملات بعدی ویژگیهای قاتلان سید الشهداء(ع) ذکر شده و مورد لعن قرار گرفتهاند.
در فرازهای بعدی ضمن شمردن ویژگیهای امام حسین(ع) مثل دوری از شرک و پاکزادگی، تأکید میشود که ایشان در راه خدا جهاد کرده و ایشان و فرزندانش حجتهای الهی بر روزی زمیناند.
زائر در این زیارت خود را تسلیم دستورات ائمه شیعه، و نیز آماده یاری ایشان و مخالفت با دشمنانشان معرفی میکند.
صورت دوم زیارت اربعین
زیارتی است که از عطا که ظاهراً همان عطیه عوفی همسفر جابر بن عبدالله انصاری در اربعین برای زیارت حضرت امام حسین(ع) نقل شده است:
در روز بیستم ماه صفر با جابر بن عبدالله انصاری بودم، چون به غاضریه رسیدیم در آب فرات غسل کرد، و پیراهن پاکیزهای که با خود داشت پوشید، آنگاه به من گفت: آیا همراه خود عطر داری؟ گفتم: سُعد با من هست، قدری از آن گرفت و بر سر و بدن پاشید، و پابرهنه روانه شد، تا نزد قبر مطهر امام حسین علیهالسلام ایستاد، سه مرتبه اللّه اکبر گفت و سپس افتاد و بیهوش شد، چون به هوش آمد شنیدم میگفت: «السّلام علیکم یا ال اللّه...» که همان زیارت نیمه رجب است.[۳] این زیارت را میتوانید از اینجا بشنوید
راهپیمایی اربعین
نوشتار اصلی: راهپیمایی اربعین
توصیه به زیارت اربعین باعث شده شیعیان به ویژه ساکنان عراق، همه ساله از نقاط مختلف عراق به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت میگیرد، یکی از پرجمعیتترین راهپیماییها در جهان شمرده میشود. در برخی گزارشها از حضور ۱۵ میلیون شیعه برای زیارت اربعین سال ۱۴۳۵ق/۱۳۹۲ش خبر دادهاند.[۴] این جمعیت در اربعین ۱۴۳۶ق/۱۳۹۳ش بیست میلیون گزارش شده [۵] که چهار و نیم میلیون از سایر کشورها بودهاند.[۶]
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء مینویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان ائمه اطهار(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنی امیه و بنی عباس نیز به این حرکت مقید بودهاند.[۷]
↑ خواندن ۵۱ رکعت نماز، (۱۷ رکعت واجب (نمازهای یومیه) و ۳۴ رکعت مستحبنافلههای روزانه در هر شب و روز است.)
زیارت اربعین.
انگشتر به دست راست کردن.
پیشانی را در سجده بر خاک نهادن.
بلند گفتن «بسم اللّه الرّحمن الرّحیم».(طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۵۲.)