بازخوانی منزلت حضرت خدیجة کبری (سلام الله علیها) در آئینة آیات و روایات

بازخوانی منزلت حضرت خدیجة کبری (سلام الله علیها) در آئینة آیات و روایات

بنام پروردگار بصیر و دوستدار اهل بصیرت. طبق نقل مشهور، حضرت خدیجة کبری (سلام الله علیها) در روز دهم ماه مبارک رمضان سال دهم بعثت نبوی، در سن شصت و پنج‏سالگى از دنیا رفت؛ ابن سعد (یکی از مورّخان مشهور اهل سنّت) و برخی دیگر از دانشوران تاریخی، بی آنکه از روز فوت این همسر والا و بی بدیل رسول اکرم (صلوات الله علیها)  یاد کرده باشند؛ بر این نکته تصریح دارند که: زمان رحلت حضرت خدیجه (سلام الله علیها)، در ماه رمضان سال دهم بعثت نبوی واقع شده است (ابن سعد، الطبقات‏ الکبری، ج ۸ ، ص۱۴)؛ به هرحال، فرارسیدن سال روز رحلت جان گداز این بزرگ بانوی عالم اسلام را به همة محبّان و دلدادگانش؛ به ویژه، به خوانندگان ارجمند این نوشته تسلیت عرض می کنم؛ و در لحظات نوشتن این جملات، از فرصت پیش آمده استفاده می کنم، و به روح مطهّرة این حبیبة پروردگار درود می فرستم، و خطاب به حضرتش چنین می نگارم: «اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا زَوْجَهَ رَسُولِ اللَّهِ سَیِّدِ الْمُرْسَلینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا زَوْجَهَ خاتَمِ النَّبِیّینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا اُمَّ فاطِمَهَ الزَّهْراءِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا اُمَّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَىْ شَبابِ اَهْلِ الْجَنَّهِ اَجْمَعینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا اُمَّ الْأَئِمَّهِ الطَّاهِرینَ،... اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا مَنْ سَلَّمَ عَلَیْها جَبْرآئیلُ، وَ بَلَّغَ اِلَیْهَا السَّلامُ مِنَ اللَّهِ الْجَلیلِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا حافِظَهَ دینِ اللَّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا ناصِرَهَ رَسُولِ اللَّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا مَنْ تَوَلّى‏ دَفْنَها رَسُولُ اللَّهِ، وَ اسْتَوْدَعَها اِلى‏ رَحْمَهِ اللَّه، اَشْهَدُ اَنَّکَ حَبیبَهُ اللَّهِ وَ خِیَرَهُ اُمَّتِهِ، اِنَّ اللَّهَ جَعَلَکِ فى‏ مُسْتَقَرِّ رَحْمَتِهِ فى‏ قَصْرٍ مِنَ الْیاقُوتِوَ الْعِقْبانِ، فى‏ اَعْلى‏ مَنازِلِ الْجَنانِ، صَلَّى اللَّهُ عَلَیْکِ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ».

بی تردید، پرداختن به همه ابعاد وجودی حضرت خدیجه (سلام الله علیها) در قالب یک و حتّی چند نوشته در عرصة مجازی، اقدامی غیر ممکن است؛ بدین جهت در قالب این نوشتة کوتاه، تنها به بازخوانی منزلت والای آن بزرگوار از نگاه آیات و روایات بسنده می شود:

الف- خدیجة کبری (سلام الله علیها) از نگاه قرآن

در متون تفسیری، شاهد انطباق برخی از آیات قرآن کریم به حضرت خدیجه (سلام الله علیها) هستیم؛ از باب نمونه:

1 - پیامبر اکرم (صلوات الله علیها) درتفسیر آیه «عیناً یشرب بها المقربون» (مطفّفین، آیة 27) : «همان چشمه بهشتی که مقرّبان از آن می نوشند» فرمود: «از مردان بسیاری به حد کمال رسیدند، واز زنان به درجه آخر کمال نرسیدند مگر چهار زن که عبارتند از : آسیه،مریم، خدیجه، فاطمه» (محمّدی اشتهاردی، حضرت خدیجه (س) همسر پیامبر (ص)، ص189)؛

2 - در تفاسیر عامّه و خاصّه، در ذیل آیة «وَ وَجَدَکَ عائِلاً فَأَغْنَی» ( سورة الضّحی، آیة 8) : «خداوند تو را فقیر یافت و بی نیاز نمود» نیز آمده است که: «مراد از «بی نیازساختن پیامبر»، مال و بخشش خدیجه (سلام الله علیها) بود که همه را در طبق اخلاص گذاشته وبرای پیشرفت دین مبین اسلام دراختیار پیامبر قرار داد» (علی اکبر، بابا زاده : سیمای زنان در قرآن ، ص23)؛

ب: خدیجة کبری (سلام الله علیها) از منظر روایات

در متون روائی شیعه واهل تسنن، شاهد نقل روایاتی فراوان اززبان پیامبر (صلوات الله علیه و آله) وامامان معصوم (علیهم السّلام) در شأن ومقام ارجمند امّ المؤمنین حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) هستیم؛ برخی از آنها عبارتند از:

1 - پیامبر (صلی الله علیه و آله ) فرمود: «جبرئیل نزد من آمد و گفت : ای رسول خدا این خدیجه است، هرگاه نزد تو آمد، براواز سوی پروردگارش واز طرف من، سلام برسان؛ سپس چنین عرضه داشت «وبشرها ببیت فی الجنة من قصب لاصخب ولانصب» : «و او را به خانه ای از یک قطعه (از زبرجد ) در بهشت که در آن رنج ونا آرامی نیست، مژده بده» (مجلسی، بحار الأنوار، ج16، ص8)؛

2 - ابوسعید خدری می گوید: پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم ) فرمود: « وقتی که در شب معراج، جبرئیل مرا به سوی آسمانها برد و سیر داد، هنگام مراجعت به جبرئیل گفتم : «آیا حاجتی داری؟» جبرئیل گفت: «حاجت من این است که سلام خدا و سلام مرابه خدیجه برسانی»؛ پیامبر (صلی الله علیه وآله) وقتی که به زمین رسید، سلام خدا و جبرئیل را به خدیجه ابلاغ کرد. خدیجه گفت «ان الله هو السلام ، وفیه السلام ، الیه السلام ، وعلی جبرئیل السلام ؛ همانا ذات پاک خدا سلام است، واز او است سلام ، وسلام به سوی او باز گردد و برجبرئیل سلام باد.» (مجلسی ، بحار الأنوار، ج16، ص7)؛

3 - واعظ کجوری (محمد باقربن اسماعیل) در کتاب «الخصائص الفاطمیه» نقل نموده است: طبق روایت مشهور هنگامی که حضرت خدیجه (سلام الله علیها) رحلت کرد، فرشتگان رحمت از جانب خداوند کفن مخصوصی برای آن حضرت نزد رسول خدا آوردند واین علاوه بر اینکه مایه برکت برای خدیجه (سلام الله علیها) بود،مایه تسلی خاطررسول  (صلوات الله علیه و آله) خدا گردید. وبه این عنوان تقدیر وتجلیل جالبی از طرف خداوند؟ از حضرت خدیجه (سلام الله علیها) به عمل آمد. پیامبر اکرم (صلوات الله علیه و آله) پیکر مطهرحضرت خدیجه  (سلام الله علیها) را با آن کفن پوشانید.سپس جنازه او را با همراهان به سوی قبرستان معلی بردند تا در کنار مادرش حضرت آمنه به خاک بسپارند . درآنجا قبری برای حضرت خدیجه (سلام الله علیها) آماده کردند، رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) درمیان آن قبر رفت و خوابید ، سپس بیرون آمد وآن گوهر پاک را در آنجا به خاک سپرد. (محمّدی اشتهاردی، حضرت خدیجه (س) همسر پیامبر (ص)، 264).

نکتة پایانی: پروردگارا در دقایق اوّلیة بامداد شب دهم ماه رمضان، و در شب وفات بر ترین همسر پیامبر رحمت (صلوات الله علیه و آله)، از درگاه کریمانه ات مسئلت می کنم: به آبرومندی این بزرگ بانوی عالم اسلام، قشر عظیم بانوان در جامعة اسلامی ما (؛ أعمّ از مادران، خواهران، همسران، و دختران و غیره ) را آبرومند در دنیا و آخرت بگردان؛ فرجام خوشی را بران آنان مقدّر و مقرّر بفرما؛ رزمندگان مدافع حرم را که برای نجات زنان بیگناه مسلمان در عراق و سوریه و دیگر ممالک اسلامی تلاش می کنند، نصرت بفرما؛ داعشی ها و تکفیریها و همة حامیان مزدورشان را به خشم عذاب خودت گرفتار بفرما. آمین یا ربّ العالمین. (حوزة علمیّة قم/ سیّد حسین شفیعی دارابی/ ساعت 30/ بامداد شب پنجشنبه: 27/ 3/ 1395ش= دهم ماه رمضان 1437ق).