سید ابراهیم مجاب

سید ابراهیم مجاب

نام کامل: ابراهیم بن محمد بن موسی الکاظم(ع)

نسب: نوه امام کاظم(ع)

محل زندگی: کوفه و کربلا

وفات/شهادت:            - کربلا

مدفن: حرم امام حسین(ع)

***

سید ابراهیم بن محمد بن موسی الکاظم(ع)، معروف به «مُجابْ» و«ضَریر کوفی»، فرزند محمد عابد و نوه امام موسی کاظم(ع) است. درباره نامیدن ابراهیم به «مجاب» گفته شده که وی به امام حسین(ع) سلام داد و از جانب قبر جوابی شنید. مرقد وی در حرم امام حسین(ع) است.

زندگی نامه

تاریخ ولادت ابراهیم و دوران کودکی او مشخص نیست. برخی منابع، ابراهیم مجاب را فرزند بلافصل امام موسی کاظم(ع) دانسته‌اند[۱] ولی بیشتر نسب‌شناسان این قول را قبول ندارند.[۲] سید ابراهیم فرزند سید محمد عابد و سید محمد نیز فرزند امام موسی بن جعفر است. سید ابراهیم در سال ۲۴۷ق به کربلا آمد و در آن‌جا ساکن شد. بنابر نقل تاریخ‌نگاران، وی اولین سید فاطمی است که از کوفه به کربلا هجرت کرد، در حالی که بینایی خود را از دست داده بود. در این دوران، منتصر عباسی فرزند متوکل، امور خلافت را به دست گرفت. او به جهت اذیت و آزار علویان از جانب متوکل، اندوهگین بود و از این رو به آنان اجازه داد قبر امام حسین را زیارت کنند.[۳]

علت شهرت به مُجاب

سید تاج الدین بن زهره درباره سبب نام‌گذاری او به مُجاب گفته است، وی در حرم حضرت سید الشّهداء داخل شد و عرض کرد: السّلام علیکَ یا اَبا. (سلام بر تو‌ ای پدر) و در جواب، صدایی شنیده شد: و عَلَیْکَ السّلام یا وَلَدی. (و بر تو سلام‌ ای فرزندم) و از این رو به «مُجاب» یعنی کسی که او را پاسخ گفته‌اند- شهرت یافت.[۴]

سید محسن امین پس از نقل این داستان می‌گوید: «وَ اللّهُ اَعْلَمُ بِصِحَّةِ ذلِک»؛ خداوند داناتر به درستی این داستان است.[۵]

مدفن

وقتی سید ابراهیم درگذشت، او را در یکی از صحن‌های حرم امام حسین دفن کردند، اما بعدها بر اثر توسعه حرم، مرقد سید ابراهیم در رواق غربی حرم قرار گرفت و امروزه زیارتگاه شیعیان است.[۶]

منبع: https://goo.gl/V8qZAw

***

سید ابراهیم مجاب 

خاندان

سید ابراهیم، معروف به «مجاب» و«ضریر کوفی»، فرزند محمد عابد و نوه امام موسی کاظم(علیه السلام) است.1 پدرش سید محمد اهل فضل و عبادت بسیار بود. روزها را روزه می گرفت و شبها را به عبادت خداوند می گذراند. از این رو به عابد معروف شد. هاشمیه خدمتکار رقیه دختر امام موسی کاظم(علیه السلام) نقل می کند:

محمد اهل طهارت و نماز بود. تمام شب را به وضو و نماز می گذرانید و صدای ریزش آبِ وضو، به گوش می رسید و به نماز مشغول می شد. پس از مدتی که عبادت می کرد، ساعتی می خوابید و باز وضو می گرفت و به نماز می ایستاد و... به همین حال تا بامداد به سر می برد. هرگاه محمد را می دیدم به یاد آیه قرآن می افتادم که خداوند فرموده است: "کانُوا قَلِیلاً مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ"

سید محمد، همراه برادرش سید احمد، از جور بنی عباس به شیراز پناهنده شد. سید محمد در شیراز به نگارش قرآن مشغول شد و توانست از اجرت نگارش قرآن، هزار بنده آزاد کند. وی در شیراز فوت کرد2 و هم اکنون مزارش در ضلع شمال شرقی حرم مطهر شاهچراغ قرار دارد.

تاریخ ولادت ابراهیم و دوران کودکی او، از چشم مورخان پوشیده مانده است. ابراهیم مجاب، بنابر نقل تاریخ نگاران، اولین سید فاطمی است؛ که به حایر حسینی هجرت کرد. وی در سال (247هـ.ق.) پس از هلاکت متوکل، خلیفه سفّاک عباسی، و در دوران حکومت پسرش منتصر، کربلا را وطن خویش قرار داد. به همین سبب پسر بزرگش سید محمد، به سید محمد حائری مشهور شد.

سید ابراهیم مجاب، جد اعلای آل فایز است که امروزه به شاخه های (آل طعمه، آل نصرالله، آل ضیاء الدین، آل تاجر، آل ساعد و آل سید امین) تقسیم و معروف شده اند.

چرا به سید ابراهیم، مجاب می گویند؟

هنگامی که سید ابراهیم به کربلا منتقل و به حرم حسینی مشرف شد، خطاب به قبر مطهّر امام حسین(علیه السلام) گفت: «اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا أَبِی». صدایی شنید که: و «اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا وَلَدِی» لذا به مجاب؛ یعنی کسی که او را پاسخ گفته اند، ملقّب شد.

یکی از فرزندان سید ابراهیم درباره این واقعه شعری سروده است:

من أین للنّاس مثل جَدِّی *** موسی أو ابن ابنه المجاب

اذ خاطب السبط و هو رمس *** جاوبه بأکرم الجواب

وقتی سید ابراهیم درگذشت، او را در یکی از صحن های حرم مطهّر امام حسین(علیه السلام)دفن کردند، اما بعدها بر اثر توسعه حرم مطهّر که مقداری به مساحت بناهای حرم افزوده شد، مرقد سید ابراهیم در رواق غربی حرم قرار گرفت. شخصیتهای بزرگی از علمای شیعه در رواق سید ابراهیم مجاب دفن هستند که عبارتند از:

1. سید عبدالله بحرانی؛ صاحب کتاب «الافاضات الحسینیه» و «شرح مختصر النّافع علاّمه حلّی».

2. سید محسن بن عبدالله بحرانی.                          

3. عالم و شاعر، سید محمد زینی حسینی.

4. سید محمد بن محسن بحرانی، صاحب کتاب «الفصول البهیّه فی بعض اخبار الحجج المرضیه و هدایة العباد».

5. سید محمد مهدی آل طعمه.

پی نوشت ها:

1  . برخی منابع، ابراهیم مجاب را فرزند بلافصل امام موسی کاظم(علیه السلام) دانسته اند. (مراقدالمعارف، ج1، ص42) ولی بیشتر نسب شناسان این قول را قبول ندارند. ابراهیم بن موسی کاظم(علیه السلام) همراه ابو السرایا، علیه مأمون قیام و یمن را فتح کرد، ولی پس از مدتی از سربازان مأمون شکست خورد و به مکه رفت. هنگامی که مأمون امام رضا(علیه السلام) را به شهادت رساند و از علویان رویگردان شد، قصد کشتن ابراهیم بن موسی را داشت، اما با شفاعت اطرافیان، از کشتن او صرف نظر کرد ولی برای این که تحت نظر باشد، او را به بغداد فرا خواند، ابراهیم در بغداد فوت کرد و در کنار قبر پدرش امام موسی کاظم(علیه السلام) به خاک سپرده شد. (دائرة المعارف تشیع، ج1، ص281).

2. بنا به برخی از نقل ها، به شهادت رسید. (شیراز در گذشته و حال، حسن بامداد، ص143).

منبع: ره توشه عتبات عالیات؛ جمعی از نویسندگان

منبع : https://goo.gl/23yYeX

***

ابراهیم مجاب

سید ابراهیم بن محمد بن موسی بن جعفر (علیه‌السّلام)، از نوادگان موسی بن جعفر (علیه‌السّلام) است. او اولین کسی است که در کربلا ساکن شد.

سید ابراهیم بن محمد فرزند سید محمد عابد، نوه‌ امام موسی‌ بن جعفر (علیه‌السلام)، معروف به سید ابراهیم مجاب [۱] ـ که در منابع قدیمی از وی با عنوان ضریر کوفی یاد می‌شود ـ [۲] اولین شخصیت از اولاد فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیهم) بود که در سال ۲۴۷ هـ.ق به کربلا رفته و در آن‌جا سکونت گزید. [۳] [۴]

امروزه نیز چندین طایفه بزرگ از سادات موسوی از نسل همین سید بزرگوار در کربلا زندگی می‌کنند.

وجه تسمیه مجاب

معروف است هنگامی که او را به کنار قبر سیدالشهدا (علیه‌السلام) هدایت کردند و بر امام حسین (علیه‌السلام) سلام داد، از داخل قبر مطهر پاسخ سلام او داده شد؛ لذا بدین جهت وی به سید ابراهیم مجاب (جواب داده شده) شهرت یافت. [۵] [۶] [۷]

مرقد ابراهیم

هنگامی‌که سید ابراهیم مجاب درگذشت او را در صحن آن روزگار دفن کردند و بعدها که روضه شریفه بزرگتر شد محل ضریح سید ابراهیم در رواق غربی واقع شد. روی ضریح او صندوقی از چوب ساج قرار دارد و درآن پنجره‌ای فولادی تعبیه شده که بعدها آن را تغییر داده و بجای آن پنجره‌ای برنزی نصب کردند که در سال‌های اخیر آن را نیز تجدید نمودند. شیعیان پس از مشرف شدن به حرم معمولا به زیارت سید ابراهیم مجاب نیز مشرف می‌شوند.

امروزه بقعه ابراهیم مجاب، در زاویه شمال غربی رواق مطهّر حسینی در نقطه تلاقی رواق شاهی و رواق بالای سر واقع است و دارای ضریحی از برنج به ابعاد ۳ • ۳ و ارتفاع حدود ۲ متر است. در وسط ضریح صندوق نفیس خاتم‌کاری قرار دارد. این بقعه از زیارتگاه‌های مهم داخل آستانه حسینی است. [۸]

سکونت در کربلا

او نابینا بود و در کوفه زندگی می‌کرد و در سال ۲۴۷ ه ق که المنتصر فرزند متوکل عباسی اجازه داد شیعیان به زیارت کربلا مشرف شوند، به کربلا آمده و در آنجا سکونت اختیارکرد

یکی از پژوهشگران معاصر در این باره چنین می‌نویسد:

«بین مورخان و نسب‌شناسان اتفاق نظر است که پس از ویرانی کربلا به دستور متوکل، اولین علوی که در دوره مستنصر بالله فرزند متوکل به سال ۲۴۷ هـ.ق، کربلا را مسکن دائمی خویش قرار داد، سید ابراهیم مجاب بود. وی که از کوفه به کربلا هجرت کرد، بینایی خود را از دست داده بود». [۹] [۱۰]

علامه سیدمحسن امین پس از نقل این داستان می‌گوید: «و الله اعلم بصحة ذلک»؛ [۱۱] خداوند داناتر به درستی این داستان است.

پانویس

۱.       ↑ ابن عنبه حسنی، سیداحمد بن علی، عمدة الطالب فی انساب آل ابی‌طالب‌، ص۱۹۷، انتشارات انصاریان، قم، ۱۴۱۷ق.   

۲.       ↑ فخر رازی، محمد بن عمر، الشجرة المبارکة فی انساب الطالبیة، ص۱۰۳، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‌، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.   

۳.       ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۲، ص۲۳۰، دارالتعارف‌، بیروت، ۱۴۰۳ق.   

۴.       ↑ آل طعمة، سلمان‌هادی، مشاهیر المدفونین فی کربلاء، ص۱۸، نشر مشعر، تهران، بی‌تا.

۵.       ↑ حمویی جوینی شافعی، ابراهیم بن سعد الدین‌، فرائد السمطین فی فضائل المرتضی و البتول و السبطین و الائمة من ذریتهم (علیهم‌السلام)‌، ج۱، ص۵۴، مؤسسة المحمود، چاپ اول، ۱۴۰۰ق.   

۶.       ↑ شبّر، جواد، ادب الطف او شعراء الحسین (علیه‌السلام‌)، ج۸، ص۵۷، دارالمرتضی‌، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.   

۷.       ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۲، ص۲۲۴، دارالتعارف‌، بیروت، ۱۴۰۳ق.   

۸.       ↑ صحتی سردرودی، محمد، سیمای کربلا حریم حریت‌، ص۸۶، نشر مشعر، تهران، بهار ۱۳۸۸ش.

۹.       ↑ جمعی از نویسندگان، دایرة المعارف تشیع، ج۳، ص۳۴۵، با‌اندکی تصرف.

۱۰.     ↑ صحتی سردرودی، محمد، سیمای کربلا حریم حریت‌، ص۸۵- ۸۶، نشر مشعر، تهران، بهار ۱۳۸۸ش.

۱۱.     ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۲، ص۲۲۴، دارالتعارف‌، بیروت، ۱۴۰۳ق.   

منبع : https://goo.gl/Sa65qn

***

چرا "ابراهیم مجاب" در کنار حرم اباعبدالله به خاک سپرده شده؟

شنبه ۸ شهریور ۱۳۹۳ ساعت ۱۱:۱۷

این شب جمعه موصوف پدر را بزیارت برد اما در بازگشت مادرش به او گفت ابراهیم پسرم به دلم برات شده که هفته دیگر در دنیا نخواهم بود بیا و مرا هم همین هفته به زیارت مولا و آقایم امام حسین علیه السلام ببر.

به گزارش جهان، نیر حیدری در گوگل پلاس نوشت:

از تل زینبیه که وارد حرم حضرت سیدالشهدا علیه السلام میشوی اول باید قبر "ابراهیم مجاب" را زیارت کنی، ابراهیم مجاب کیست؟

ابراهیم پدر و مادری داشت پیر و فرتوت ، هر هفته شبهای جمعه به رسم ادب یکی از آنان را (به نوبت) بر دوش خود به زیارت امام حسین علیه السلام میبرد اگر چه در این راه بسیار اذیت میشد.  

و ابراهیم که از شدت درد کمر رنج میبرد به رسم ادب مادر را بر دوش گرفته و راهی حرم میشود و در مسیر از شدت درد به نجوای با امام مشغول میشود که :

آقا آیا این خدمت را از من قبول میکنی؟

آیا این خدمت جبران گوشه ای از زحمات مادرم خواهد بود؟

آیا...؟

و مادرش نیز آرام بر دوش ابراهیم و در بیخ گوش فرزند اینگونه با خدای خویش راز میگوید که:

"الهی امام حسین جواب این زحمت و خوبی تورا بدهد مادر"

 ابراهیم مادر بر دوش وارد حرم شده و در مقابل مضجع شریف عزیز دل فاطمه سلام الله علیهما میگوید:

"السلام علیک یا ابا عبدالله"

اما همه آنهایی که در حرم بودند به گوش خود می شنوند که از داخل ضریح مطهر صدایی بس دل نواز پاسخ میگوید:

"و علیک السلام یا ابراهیم"

از این پس برخی علما و بزرگان و مردم در حرم به انتظار ابراهیم مینشستند تا وارد شده و سلام دهد و جواب امام را بشنوند و به همین او را ابراهیم مجاب (یعنی اجابت شده از سوی آقا) نامیدند.

سالها بعد هم که ابراهیم از دنیا رفت به هدایت امام حسین علیه السلام در محل فعلی به خاک سپرده شد و اینک هرکس از تل زینبیه وارد حرم شود لاجرم ۲ بار ابراهیم را زیارت خواهد کرد.

دوستان اگر میخواهید مورد توجه ائمه معصومین علیهم السلام قرار گیرید ادب نسبت به والدین (زنده یا متوفی) را فراموش نکنید.

منبع : https://goo.gl/xCgpB7

***